Płaca minimalna na świecie: jak pandemia wpłynęła na najmniej zarabiających

To jest raport archiwalny. Najnowsze zestawienie jest dostępne pod tym linkiem.

Zespół Picodi.com sprawdził, jak zmieniła się pensja minimalna w 2021 roku w kilkudziesięciu krajach świata i czy tych pieniędzy wystarczy, aby zapewnić minimalny komfort życia.

Pandemia nie zamroziła wzrostu płac

Badanie objęło 56 państw, w których istnieje ustalana przez rządy płaca minimalna. W niektórych krajach zarabiający najniższą krajową są zwolnieni z podatków (Filipiny, Hongkong). Jednak w większości państw różnica pomiędzy kwotami brutto a netto wynosi od kilku do kilkudziesięciu procent. Dlatego w tym porównaniu braliśmy pod uwagę kwoty netto, czyli pieniądze, które pracownik realnie otrzymuje na swoje konto lub do ręki.

Co trzeci z badanych krajów nie zdecydował się na podwyżkę płacy minimalnej od stycznia 2021 roku. Wśród nich są m.in. Węgry, Słowenia, Estonia czy USA, gdzie stawka federalna nie zmieniała się od 2009 roku.

Największy wzrost płacy minimalnej odnotowaliśmy na Ukrainie (o 27% rok do roku). W przeliczeniu na euro jednak wysokość gwarantowanej płacy w tym kraju pozostaje jedną z najniższych (143 €).

Polska należy do grona państw, w których pandemia nie zamroziła wzrostu płac. Od 1 stycznia 2021 roku kwota netto minimalnego wynagrodzenia wzrosła o 9,8% w porównaniu z rokiem poprzednim (2062 zł do 1878 zł). Jest to 10. wynik spośród 56 uwzględnionych państw. W Niemczech pensja minimalna wzrosła o 1,5% rok do roku (34. miejsce), w Wielkiej Brytanii o 7,7% (13. miejsce), a w Czechach o 11,6% (8. miejsce).

Drugi rok z rzędu Kazachstan zajmuje ostatnią pozycję w rankingu. Nominalna płaca w tym kraju nie zmieniła się, ale podniesienie składki zdrowotnej sprawiło, że „na rękę” pracownicy otrzymają w tym roku mniej.

Żywność podrożała

Na potrzebę tego badania utworzyliśmy umowny koszyk żywnościowy i skonfronotowaliśmy ceny produktów z minimalnym wynagrodzeniem. Koszyk składa się z 8 grup produktów: chleb, mleko, jajka, ryż, ser, mięso, owoce oraz warzywa. Lista ta jest bardzo uboga, ale znajdujący się na niej produkty w podanych ilościach są w stanie zaspokoić minimalne zapotrzebowanie przeciętnej dorosłej osoby w składniki odzywcze.

• Mleko (10 litrów) – 26,30 zł
• Chleb (10 bochenków po 500 g) – 31,40 zł
• Ryż (1,5 kg) – 5,58 zł
• Jajka (20 szt.) – 13,18 zł
• Ser (1 kg) – 24,20 zł
• Drób i wołowina (6 kg) – 151,86 zł
• Owoce (6 kg) – 26,66 zł
• Warzywa (8 kg) – 28,68 zł

Wartość koszyka podstawowych produktów żywnościowych na początku 2021 roku wynosi 307 zł 86 gr, o 5,5% drożej niż rok temu.

Podstawowa żywność stanowi 14,9% wynagrodzenia minimalnego netto. W zeszłym roku wartość koszyka względem ówczesnej pensji minimalnej wynosiła 15,5%. Oznacza to, że wzrost płacy minimalnej w Polsce wyprzedził wzrost cen.

Jak kupować żywność taniej?

W internecie. W takich sklepach jak Auchan.pl, Barbora.pl, Carrefour.pl i Frisco.pl czy Lisek.app możesz cieszyć się z niższych niż w supermarketach cen dzięki kodom rabatowym oraz cashbackowi.

Sytuacja najmniej zarabiających na świecie

Preferencje żywieniowe różnią się w zależności od regionów, a nawet spośród rodzin. Mimo to postanowiliśmy zestawić ceny podstawowej żywności z minimalnym wynagrodzeniem i sprawdzić, jak duży procent dochodu zarabiający minimalne wynagrodzenie musieliby przeznaczać na żywność, która zapewnia jedynie przetrwanie.

Najkorzystniejszy poziom wynagrodzeń zapewniają Wielka Brytania, Irlandia i Australia: w tych krajach relacja koszyka podstawowych produktów do lokalnej płacy minimalnej waha się od 7% do 7,6%.

W tym zestawieniu Polska z wynikiem 14,9% uplasowała się na 15. pozycji spośród 56 krajów. Niżej od Polski w tym rankingu znalazły się Czechy (20. miejsce), Słowacja (19. miejsce) i Węgry (27. miejsce).

W takich krajach jak Uzbekistan czy Nigeria pensja minimalna nie pozwala na zakup analizowanego ubogiego koszyka produktów.

Metodologia i źródła danych

W niniejszym badaniu porównaliśmy oficjalne stawki wynagrodzenia minimalnego za pracę, które obowiązują w styczniu 2021 roku ze stawkami, które obowiązywały w styczniu 2020 roku. Kwoty pochodzą z oficjalnych stron rządów lub odpowiednich ministerstw. Pominęliśmy kraje, w których płacę minimalną negocjują poszczególne związki zawodowe oraz w których nie istnieje ogólnokrajowa stawka wynagrodzenia minimalnego. Dla państw, w których rząd centralny ustala zróżnicowane wynagrodzenie minimalne dla poszczególnych jednostek administracyjnych (Filipiny, Kanada, Tajlandia, Wietnam), obliczyliśmy i użyliśmy w raporcie średnią arytmetyczną ze wszystkich regionów. Kwoty netto uzyskaliśmy za pomocą lokalnych kalkulatorów wynagrodzeń.

Wykorzystany w badaniu zestaw produktów stanowi umowny koszyk żywieniowy, stworzony jedynie w celach statystycznych. Podane ilości obliczono na podstawie rekomendacji niektórych ministerstw zdrowia w sprawie minimalnych norm spożycia żywności. Ceny produktów umownego koszyka pochodzą z portalu numbeo.com, na którym konsumenci z całego świata monitorują ceny żywności i innych produktów i usług.

Lokalne waluty przeliczyliśmy po średnim kursie Google Finance za IV kwartał 2020 r.

Użytek publiczny

Przedstawione w raporcie infografiki oraz dane statystyczne można swobodnie wykorzystywać w celach zarówno komercyjnych, jak i niekomercyjnych ze wskazaniem autorstwa badania (Picodi.com) wraz z linkiem na niniejszą podstronę. W razie pytań zachęcamy do kontaktu: research@picodi.com.